Internet đã thay đổi mọi mặt của cuộc sống, từ cách ta kết nối, mua sắm đến cả việc chăm sóc sức khỏe. Telehealth ra đời như một giải pháp y tế hiện đại, tiện lợi, cho phép bạn tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn bao giờ hết. Cùng khám phá telehealth là gì và những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại nhé!
Telehealth là gì?
Telehealth là việc sử dụng công nghệ viễn thông để cung cấp các dịch vụ chăm sóc và y tế từ xa. Công nghệ này cho phép những người cần chăm sóc y tế kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ một cách riêng tư tại nhà thông qua các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng và máy tính cũng như các thiết bị đeo như: đồng hồ thông minh và kính thông minh để quản lý các tình trạng y tế hiệu quả hơn.
Hiểu một cách đơn giản Telehealth là quy trình mà chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể cung cấp cho một cá nhân mà không cần tư vấn trực tiếp. Nhằm mục đích tăng cường tính độc lập, Telehealth được xem xét dành cho mọi cá nhân mắc bệnh dài hạn nhằm giúp các cá nhân đạt được mục tiêu sống độc lập và ở nhà lâu hơn.
Các loại dịch vụ Telehealth phổ biến hiện nay
Tư vấn trực tuyến
Bác sĩ gặp bệnh nhân qua video hoặc điện thoại để chẩn đoán, tư vấn và kê đơn. Phù hợp cho các vấn đề sức khỏe thông thường hoặc theo dõi định kỳ.
Giám sát từ xa
Sử dụng thiết bị đeo (như đồng hồ thông minh, máy đo huyết áp) để theo dõi sức khỏe liên tục, đặc biệt cho bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch.
Dược từ xa
Dược sĩ tư vấn qua mạng về cách dùng thuốc, quản lý đơn thuốc và hỗ trợ tuân thủ điều trị.
Tâm lý trị liệu từ xa
Hỗ trợ sức khỏe tâm thần qua các buổi tư vấn video, phổ biến cho điều trị trầm cảm, lo âu.
Chẩn đoán hình ảnh từ xa
Bác sĩ chuyên khoa phân tích hình ảnh y tế (X-quang, MRI) từ xa để hỗ trợ chẩn đoán.
Giáo dục sức khỏe
Cung cấp thông tin, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe qua hội thảo trực tuyến hoặc ứng dụng.
Phục hồi chức năng từ xa
Hỗ trợ vật lý trị liệu hoặc phục hồi sau chấn thương qua hướng dẫn video.
Lợi ích của Telehealth so với khám chữa bệnh truyền thống
Dưới đây là những lợi ích chính của telehealth so với khám chữa bệnh truyền thống:
- Tiện lợi và tiết kiệm thời gian: Bạn không cần di chuyển đến phòng khám hay bệnh viện, có thể tham gia buổi khám từ nhà, xe hơi hoặc bất kỳ đâu có kết nối internet, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.
- Tăng khả năng tiếp cận: Telehealth giúp người ở vùng sâu vùng xa, người khó di chuyển hoặc sống xa cơ sở y tế tiếp cận dịch vụ dễ dàng hơn, điều mà khám truyền thống khó đáp ứng.
- Giảm nguy cơ lây nhiễm: Đặc biệt trong các tình huống như đại dịch COVID-19, telehealth cho phép bệnh nhân được chăm sóc mà không phải đến nơi đông người, hạn chế tiếp xúc và lây lan bệnh.
- Linh hoạt và nhanh chóng: Bạn có thể đặt lịch khám nhanh hơn, gặp bác sĩ hoặc chuyên gia từ xa mà không cần chờ đợi lâu như ở phòng khám truyền thống.
- Tiếp cận chuyên gia đa dạng: Telehealth cho phép kết nối với các bác sĩ chuyên khoa ở xa, vượt qua giới hạn địa lý của khám chữa bệnh truyền thống.
- Hỗ trợ quản lý dài hạn: Với thiết bị giám sát từ xa, telehealth giúp theo dõi bệnh mãn tính hiệu quả hơn, điều mà khám truyền thống thường chỉ thực hiện trong các buổi gặp trực tiếp ngắn hạn.
So với khám chữa bệnh truyền thống, telehealth mang lại sự linh hoạt, tiện lợi và khả năng tiếp cận vượt trội, dù không thay thế hoàn toàn các trường hợp cần kiểm tra trực tiếp.
Sự khác biệt Telehealth và Telemedicine
Sự khác biệt giữa Telehealth và Telemedicine nằm ở phạm vi và mục đích sử dụng chúng:
- Telehealth là khái niệm rộng, bao gồm tất cả các dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa sử dụng công nghệ, như tư vấn y tế, giáo dục sức khỏe, giám sát bệnh nhân từ xa, quản lý bệnh mãn tính, và thậm chí cả dịch vụ hành chính (đặt lịch, theo dõi). Nó không chỉ giới hạn ở bác sĩ mà còn liên quan đến nhiều chuyên gia y tế khác.
- Telemedicine hẹp hơn, tập trung cụ thể vào việc cung cấp dịch vụ chẩn đoán và điều trị lâm sàng từ xa bởi bác sĩ hoặc nhân viên y tế. Ví dụ: khám bệnh qua video, kê đơn thuốc, hoặc tư vấn chuyên khoa.
Tóm lại telemedicine là một phần của telehealth, với trọng tâm là chăm sóc lâm sàng, trong khi telehealth bao quát mọi khía cạnh chăm sóc sức khỏe từ xa.
Tiềm năng và hạn chế của Telehealth
Tiềm năng của Telehealth
- Tăng khả năng tiếp cận: Đem lại dịch vụ y tế cho người ở vùng sâu vùng xa, người khó di chuyển, hoặc thiếu cơ sở y tế gần nhà.
- Tiện lợi và tiết kiệm: Giảm thời gian, chi phí đi lại, phù hợp cho tư vấn nhanh hoặc theo dõi thường xuyên.
- Quản lý bệnh mãn tính: Giám sát từ xa qua thiết bị đeo giúp phát hiện sớm vấn đề và điều chỉnh điều trị kịp thời.
- Hiệu quả hệ thống y tế: Giảm tải cho bệnh viện, tối ưu hóa nguồn lực y tế.
- Cá nhân hóa: Kết hợp AI và dữ liệu để cung cấp giải pháp phù hợp từng bệnh nhân.
Hạn chế của Telehealth
- Rào cản công nghệ: Yêu cầu internet ổn định, thiết bị phù hợp và kỹ năng số, vốn khó khăn với người lớn tuổi hoặc vùng nghèo.
- Giới hạn chẩn đoán: Không thay thế được khám trực tiếp cho các trường hợp cần xét nghiệm, siêu âm hoặc kiểm tra tay.
- Bảo mật thông tin: Nguy cơ rò rỉ dữ liệu sức khỏe qua nền tảng số.
- Chất lượng tương tác: Thiếu sự kết nối trực tiếp giữa bác sĩ và bệnh nhân, có thể ảnh hưởng đến tâm lý hoặc độ chính xác.
- Quy định và thanh toán: Chính sách bảo hiểm và pháp lý chưa đồng bộ, gây khó khăn trong triển khai lâu dài.
Một số đơn vị tiêu biểu cung cấp Telehealth tại Việt Nam
Một số đơn vị tiêu biểu cung cấp dịch vụ y tế từ xa tại Việt Nam có thể kể đến như:
Vinmec
Hệ thống y tế đa khoa Vinmec đã triển khai các dịch vụ khám và tư vấn trực tuyến, cho phép bệnh nhân kết nối với các chuyên gia y tế qua video hoặc điện thoại, giúp tiếp cận dịch vụ y tế ngay cả khi không đến trực tiếp bệnh viện.
Viettel Telemedicine
Với nền tảng công nghệ tiên tiến, Viettel cung cấp các giải pháp khám bệnh từ xa qua ứng dụng di động và website, giúp bệnh nhân dễ dàng liên hệ và nhận tư vấn y tế mọi lúc, mọi nơi.
FPT Healthcare
FPT Healthcare tích hợp công nghệ thông tin và y tế để cung cấp các giải pháp chăm sóc sức khỏe từ xa, từ tư vấn trực tuyến cho đến quản lý thông tin sức khỏe điện tử, hỗ trợ người dùng theo dõi tình trạng sức khỏe một cách hiệu quả.
Các bệnh viện và phòng khám lớn
Nhiều bệnh viện công lập như Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bạch Mai, hay Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cũng đã bắt đầu áp dụng các dịch vụ telehealth nhằm hỗ trợ bệnh nhân trong bối cảnh dịch COVID-19 và nhu cầu chăm sóc sức khỏe từ xa ngày càng tăng.
Xu hướng telehealth trong lĩnh vực y tế hiện nay
Telehealth tiếp tục phát triển nhanh chóng trong lĩnh vực y tế, nhờ vào những tiến bộ công nghệ, nhu cầu thay đổi của bệnh nhân và sự chuyển đổi trong các mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Một xu hướng nổi bật là việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào các nền tảng y tế từ xa. AI được sử dụng để nâng cao chăm sóc ảo thông qua các công cụ như chatbot, hỗ trợ phân loại ban đầu cho bệnh nhân, sắp xếp lịch hẹn và cung cấp lời khuyên y tế cơ bản. Ngoài ra, phân tích dữ liệu dựa trên AI giúp nhà cung cấp dịch vụ y tế xử lý lượng lớn dữ liệu bệnh nhân như hồ sơ sức khỏe điện tử và thiết bị đeo tay để nhận diện mô hình sức khỏe, dự đoán kết quả và cá nhân hóa kế hoạch điều trị.
Mô hình chăm sóc kết hợp cũng đang trở nên phổ biến. Thay vì thay thế hoàn toàn các buổi thăm khám trực tiếp, y tế từ xa được kết hợp với chăm sóc truyền thống để mang lại sự linh hoạt. Chẳng hạn, các buổi tư vấn ban đầu có thể diễn ra qua mạng, sau đó là thăm khám trực tiếp cho các thủ tục hoặc chẩn đoán, rồi tiếp tục theo dõi qua mạng. Cách tiếp cận này đang trở thành tiêu chuẩn khi các nhà cung cấp dịch vụ tìm cách cân bằng giữa sự tiện lợi và nhu cầu chăm sóc trực tiếp, đặc biệt trong các chuyên khoa như sức khỏe tâm thần và ung bướu.
Dược từ xa đang nổi lên như một thành phần quan trọng của y tế từ xa. Với các nền tảng số, dược sĩ có thể cung cấp tư vấn từ xa, quản lý đơn thuốc và hỗ trợ tuân thủ thuốc, đặc biệt cho bệnh nhân mắc bệnh mãn tính. Xu hướng này được hỗ trợ bởi các thay đổi quy định, giúp đơn thuốc điện tử và dịch vụ dược từ xa dễ tiếp cận hơn.
Những xu hướng này cho thấy y tế từ xa không còn là giải pháp tạm thời mà đang trở thành một phần quan trọng của hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện đại.
Như vậy, bài viết trên đã cung cấp các thông tin về Telehealth là gì và những lợi ích, hạn chế cũng như các loại dịch vụ phổ biến của nó. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, telehealth hứa hẹn sẽ tiếp tục mở rộng vai trò trong chăm sóc sức khỏe, mang lại sự tiện lợi và hiệu quả cho cả bệnh nhân lẫn nhà cung cấp dịch vụ, đồng thời góp phần xây dựng một hệ thống y tế hiện đại, linh hoạt và dễ tiếp cận hơn trong tương lai.
